Gujarati News

નવી દિલ્હી,તા. ૩૦: જમ્મૂમાં એરફોર્સ સ્ટેશન પર થયેલ ડ્રોન હુમલા બાજ એન્ટી ડ્રોન ટેકનીક પર ચર્ચાઓનું બજાર ગરમ છે. ત્યાં સુધી કે ભારતીય સેના હવે એન્ટી ડ્રોન ટેકનીક લેવાની પ્રક્રિયા ઝડપી બનાવી ચૂકી છે, જેથી ભવિષ્યમાં કોઇ ખતરા સામે લડી શકાય. જેવી રીતે કે નામ પરથી સમજી શકાય છે કે આ ટેકનીક ડ્રોન્સથી થતા હુમલાઓને રોકે છે. માણસની મદદ વગર કામ કરતી આ ટેકનીક વધુમાં વધુ સફળ થતી દેખાઇ રહી છે. પરંતુ આ ડ્રોન શું છે અને કઇ રીતે કામ કરે છે અને શું ડ્રોન ખરેખર એટલા ખતરનાક છે કે તેમનો તોડ કાઢવાના પ્રયાસો કરવામાં આવે?

માનવરહિત વિમાનને ડ્રોન કહેવામાં આવે છે. તેનો સાચો ઉપયોગ દેખરેખ કરવા માટે થાય છે. જેમ સેના પોતાની સીમાઓ પર ૨૪ કલાક અને ચારે બાજુ તહેનાત રહી શકતી નથી. આ સ્થિતિમાં ડ્રોન લગાવી દેવામાં આવે છે, જે ઉડતા રહીને દેખરેખ રાખે છે. જેવી કોઇ સંદિગ્ધ વાત સામે આવે છે કે તરત જ ડ્રોન દ્વારા સેના સુધી પહોંચી જાય છે.

હકીકતમાં આ કામ માટે બનેલ ટેકનોલોજી હવે યુદ્ધ તરફ લઈ જઈ રહી છે. વર્ષ ૨૦૦૧ના સપ્ટેમ્બરમાં અમેરિકામાં જે આતંકી હુમલો થયો, ત્યાર બાદથી ગુસ્સાયેલ અમેરિકાએ નક્કી કર્યુ કે તેઓ પોતાના ડ્રોન્સને સશસ્ત્ર બનાવશે. તેના બીજા જ મહીને અફઘાનિસ્તાન પર ડ્રોન હુમલો થયો, જેને સૈન્ય ઇતિહાસનો પહેલા ડ્રોન હુમલો માનવામાં આવે છે.

ત્યાર બાદથી ઘણા દેશો પરસ્પર ડ્રોન્સથી લડવા લાગ્યા. તો અમેરિકાએ પણ ડ્રોન ટેકનીકનો ઉપયોગ કરતા આતંકિઓને ખતમ કરવા માટે સિરીયા અને ઇરાક પર ખૂબ બોમ્બ વરસાવ્યા હતા. હાલની જ ઘટનાઓ જોઇએ તે અર્મેનિયા અને અજરબૈજાનમાં થયેલ યુદ્ધમાં પણ ડ્રોન્સનો જ ઉપયોગ થયો હતો. એટલે ડ્રોન્સ હવે યુદ્ધનો ભાગ બની ચૂક્યું છે.

એક અંગ્રેજી અખબારે સૈન્ય ઓફિસરના હવાલાથી જણાવ્યું કે, હાલ એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીકના નામે માત્ર ડ્રોન્સને નષ્ટ જ કરી શકાય છે. પરંતુ તે પણ સરળ નથી. તેના માટે સંદિગ્ધ ડ્રોન્સની રેન્જમાં હોવા જરૂરી છે. સાથે જ ઘણી વાર ડ્રોન્સ રાત્રે નજરમાં નથી આવી શકતા. તેવામાં દુશ્મન દેશના આતંકી સરળતાથી બચી જાય તેવો ડર રહે છે.

ઘણા બધા ડિફેન્સ સાથે જોડાયેલ લોકો આ અંગે વાત કરે છે કે કઇ રીતે એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીક બને જે ડ્રોન્સને ખતમ કરી શકે. ઇઝરાયલ, ચીન અને અમેરિકામાં સૈન્ય સામાન તૈયાર કરતી ઘણી કંપનીઓ એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીક બનાવવાનું શરૂ કરી ચૂકી છે. તેમાં રડાર, જૈમર, ઓપ્ટિક અને થર્મલ સેન્સર જેવી વસ્તુઓ સામેલ છે.

તેમાં ખતરાને ઓળખીને સેનાને એલર્ટ કરવામાં આવે છે, કે પછી ડ્રોનને નિષ્ક્રિય કરી દેવામાં આવે છે. એટલે કે અમુક ટેકનીક એવી છે જે સરહદ પર સતત ચક્કર લગાવતા કોઇ સંદિગ્ધ ડ્રોનને શોધી શકે છે, તો અમુક એવી પણ છે જે સીધો હુમલો કરીને ડ્રોનને નષ્ટ કરી દે છે. તેને એન્ટિ-ડ્રોન ટેકનીક કહેવાય છે. જે બેલેસ્ટિક મિસાઇલ અથવા તો પછી લેઝર જેવી અત્યાધુનિક ટેક્નોલોજીથી સજ્જ છે.

ઇઝરાયલમાં રાફેલની બનાવેલ એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીક ખૂબ ચર્ચામાં છે. તેણે ડ્રોન ડોમ બનાવ્યા છે. તે ડ્રોનમાં મિસાઇલને ઓળખીને નિષ્ક્રિય કરી દે છે. તેમાં રડાર, રેડિયો ફ્રકવેન્સી સેન્સર અને એવી ટેકનીક છે, જે તેને ૩૬૦ ડિગ્રીનું કવરેજ આપે છે, જેથી કોઇ પણ દિશામાં સંદિગ્ધ ડ્રોન બચી ન શકે. જો એવું કોઇ ડ્રોન નજરે પડે છે તો આ ટેકનીક લેઝર કિરણોથી તેને તરત જ ખતમ કરી દેશે. અમેરિકાએ જે એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીક બનાવી છે, તેને ડ્રોન હન્ટર કહેવામાં આવે છે.

ડ્રોનને મોનિટર કરવા કે પછી તેને ખતમ કરી દેવાનો દાવો કરનારી ટેકનીક બનાવનાર કંપનીઓની વેબસાઇટ પર કિંમતનો કોઇ ઉલ્લેખ કરાયો નથી. જેનું કારણ પણ છે. સામાન્ય રીતે કલાયન્ટ દેશ પોતાની જરૂરીયાત પ્રમાણે એન્ટી-ડ્રોન ટેકનીક તૈયાર કરાવે છે, જેની કિંમત અલગ અલગ હોઇ શકે છે. તે લાખ રૂપિયાથી લઇને ઘણી વધુ પણ હોય છે. ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝેશને એન્ટી-ડ્રોન સિસ્ટમ બનાવી છે, જે આ વર્ષના અંત સુધીમાં કામમાં આવવાની શરૂ થઇ જશે. આ વાત રક્ષામંત્રાલયે એક પ્રેસ રિલીઝમાં કહી હતી. તે પણ કહેવાઇ રહ્યું છે કે, આ સિસ્ટમ ૩ કિલોમીટર સુધીની રેન્જમાં આવનાર કોઇ પણ ડ્રોનને જામ કરી શકે છે કે પછી અઢી કિલોમીટરની રેન્જમાં આવતા ડ્રોન્સને મારી શકે છે.