Gujarati News

મુંબઈ : દર વર્ષે 4ઠ્ઠી ડિસેમ્બરે, નેવી ડે દેશમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આપણી ભારતીય નૌકાદળ વિશ્વની વ્યાવસાયિક સેનાઓમાંની એક છે. ભારતીય નૌકાદળનો પોતાનો ઇતિહાસ છે, જે બહાદુરીથી ભરેલો છે. 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય નૌકાદળે પાકિસ્તાનને ઘૂંટણિયે પડવા મજબૂર કરી દીધું હતું. નૌકાદળ દિવસ એ માત્ર એક ઐતિહાસિક ઘટનાની વર્ષગાંઠ જ નથી, પરંતુ ભારતીય નૌકાદળને યોગ્ય રીતે જોવા અને સમજવાનો પણ એક ખાસ દિવસ છે.

વેસ્ટર્ન નેવી કમાન્ડે ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા નેવી ડેની ઉજવણીમાં વિશ્વનો સૌથી મોટો રાષ્ટ્રધ્વજ પ્રદર્શિત કર્યો હતો જેમાં પરંપરાગત રીતે વિવિધ બંદર શહેરો પર પરેડ જોવા મળી હતી. વેસ્ટર્ન નેવલ કમાન્ડે શનિવારે મુંબઈમાં ગેટવે ઑફ ઈન્ડિયા પર વિશ્વનો સૌથી મોટો રાષ્ટ્ર ધ્વજ લહેરાવ્યો હતો.

ખાદી અને ગ્રામોદ્યોગ આયોગ દ્વારા 1400 કિલો વજન ધરાવતો આ ધ્વજ ખાદીનો બનેલો છે. “નૌકાદળ દિવસ પર ભારતીય નૌકાદળ રાષ્ટ્રની સેવામાં પોતાને ફરીથી સમર્પિત કરે છે અને સ્મારક રાષ્ટ્રીય ધ્વજ પ્રદર્શિત કરવાના આ નાના પરંતુ અસ્પષ્ટ હાવભાવ દ્વારા રાષ્ટ્રીય હિતોના રક્ષણ અને પ્રોત્સાહન અને ભારતના લોકોની સેવા કરવા માટે તેની પ્રતિજ્ઞા અને પ્રતિબદ્ધતાને નવીકરણ કરે છે,” ભારતીય નૌકાદળ ટ્વિટર પર લખ્યું હતું.

આ પ્રસંગ વિશેની હકીકતો શેર કરતાં, ભારતીય નૌકાદળે કહ્યું: “ભારતમાં નૌકાદળ દિવસ, નૌકાદળે જણાવ્યું હતું કે રોયલ ઈન્ડિયન નેવી દ્વારા સૌપ્રથમ 21 ઑક્ટોબર 1944ના રોજ ઉજવવામાં આવ્યો હતો, જે રોયલ નેવીના ટ્રફાલ્ગર ડે સાથે એકરુપ હતો. નૌકાદળ દિવસની ઉજવણી કરવા પાછળનો વિચાર સામાન્ય લોકોમાં નૌકાદળ વિશે જાગરૂકતા વધારવાનો હતો.

1612માં ભારતીય નૌકાદળની સ્થાપના
ભારતીય નૌકાદળનો જન્મ અથવા સ્થાપના 1612માં થઈ હતી. તે સમયે ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીએ તેના જહાજોની સુરક્ષા માટે ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના મેરીટાઇમ ફોર્સના રૂપમાં સેનાની રચના કરી હતી. વર્ષ 1686 સુધીમાં, બ્રિટિશ વેપાર સંપૂર્ણપણે બોમ્બે તરફ વળ્યો હતો. આ પછી આ ટુકડીનું નામ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા મરીનથી બદલીને બોમ્બે મરીન કરવામાં આવ્યું. બોમ્બે મરીને 1824માં મરાઠા, સિંધી યુદ્ધ તેમજ બર્મા યુદ્ધમાં ભાગ લીધો હતો. જેનું નામ પાછળથી રોયલ ઈન્ડિયન નેવી રાખવામાં આવ્યું. ભારતની આઝાદી પછી, વર્ષ 1950માં નૌકાદળનું પુનર્ગઠન કરવામાં આવ્યું અને તેનું નામ બદલીને ભારતીય નૌકાદળ રાખવામાં આવ્યું.

ભારતીય નૌકાદળની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ
1. ભારતીય નૌકાદળનું નેતૃત્વ નૌકાદળના કમાન્ડર-ઇન-ચીફ તરીકે ભારતના રાષ્ટ્રપતિ કરે છે. 17મી સદીના મરાઠા સમ્રાટ છત્રપતિ શિવાજી ભોસલેને ભારતીય નૌકાદળના પિતા માનવામાં આવે છે.
2. મુંબઈમાં ભારતીય નૌકાદળના મુખ્યાલયમાં દર વર્ષે નૌકાદળ દિવસની ધામધૂમથી ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ખલાસીઓ તેમના કૌશલ્યનું પ્રદર્શન કરીને તેમની બહાદુરી દર્શાવે છે. ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા બીટીંગ રીટ્રીટ સેરેમનીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
3. પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય મરીન્સે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેનો ઉપયોગ પેટ્રોલિંગ માટે તેમજ ઇરાક, ઇજિપ્ત અને પૂર્વ આફ્રિકામાં સૈનિકો અને સાધનોના પરિવહન માટે થતો હતો.
4. બીજા વિશ્વ યુદ્ધ સમયે, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીમાં આઠ યુદ્ધ જહાજો હતા. યુદ્ધના અંત સુધીમાં, તેના કાફલામાં 117 યુદ્ધ જહાજો અને 30,000 માણસો હતા.