Gujarati News

નવી દિલ્‍હી, તા.૨૧: કેન્‍દ્રીય માનવ સંસાધન વિકાસ મંત્રાલય દ્વારા પર્ફોર્મન્‍સ ગ્રેડિંગ ઇન્‍ડેક્‍સ (PGI) ૨૦૨૦-૨૧ માં, ગુજરાતને શાળા શિક્ષણ, કેરળ, મહારાષ્‍ટ્ર અને પંજાબમાં પ્રગતિશીલ રાજ્‍યોની શ્રેણીમાં સામેલ કરવામાં આવ્‍યું છે. તાજેતરમાં જ શિક્ષણ મંત્રી ધર્મેન્‍દ્ર પ્રધાને ૨૦૨૧નો PGI રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. આ રિપોર્ટમાં કેરળ, મહારાષ્‍ટ્ર, પંજાબ, આંધ્રપ્રદેશ, ચંદીગઢ, રાજસ્‍થાન અને ગુજરાતના સમાવેશને લેવલ-૨ (L-2) શ્રેષ્ઠ શાળા શિક્ષણનું રેટિંગ આપવામાં આવ્‍યું છે. તે શિક્ષણ પ્રણાલીના પુરાવા-આધારિત વ્‍યાપક વિશ્‍લેષણ માટે અનન્‍ય અનુક્રમણિકા છે. જો કે, કોઈપણ રાજ્‍ય અત્‍યાર સુધી સૌથી વધુ એલ-૧ સ્‍કોર હાંસલ કરી શકયું નથી. ગયા વર્ષે પણ કોઈ રાજ્‍ય આ રેટિંગ હાંસલ કરી શકયું ન હતું. આ યાદીમાં ગુજરાત, રાજસ્‍થાન અને આંધ્રપ્રદેશ નવા છે. જ્‍યારે ત્રણ વર્ષ પહેલા નવા બનેલા કેન્‍દ્રશાસિત પ્રદેશ લદ્દાખમાં લેવલ-૮ થી લેવલ-૪ સુધી ગ્રેડિંગ સુધર્યું છે.

L-3 આંદામાન અને નિકોબાર, હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તર પ્રદેશ, કર્ણાટક, પશ્‍ચિમ બંગાળ, જેમાં લક્ષદ્વીપ અને દિલ્‍હી સહિત ૧૨ રાજ્‍યોનો સમાવેશ થાય છે. જ્‍યારે L-4માં આસામ, છત્તીસગઢ, જમ્‍મુ કાશ્‍મીર, ઝારખંડ, લદ્દાખ, ત્રિપુરા સહિત છ રાજ્‍યોનો સમાવેશ થાય છે. L-5માં મણિપુર, મેઘાલય, નાગાલેન્‍ડ, ઉત્તરાખંડ સહિત ચાર રાજ્‍યો છે. છેલ્લો રેન્‍ક L-6માં અરુણાચલ પ્રદેશ હતો.

ગુજરાતની સરેરાશ રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ કરતાં વધુ છે - દેશમાં ૧૪.૯ લાખ સરકારી શાળાઓ, ૯૫ લાખ શિક્ષકો અને ૨૬.૫ કરોડ વિદ્યાર્થીઓ છે. PGIમાં શિક્ષણની ગુણવત્તા અને પરિણામોની રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૧૮૦ છે અને ગુજરાતની ૧૫૨ છે. જ્‍યાં ઉપલબ્‍ધતાની રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૮૦ છે, ગુજરાતની સરેરાશ ૭૧ છે, માળખાકીય સુવિધાઓની રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૧૫૦ છે, ગુજરાતની રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૧૩૫ છે, સમાનતાની રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૨૩૦ છે અને ગુજરાતની ૨૧૪ છે. સરકારી પ્રક્રિયામાં રાષ્‍ટ્રીય સરેરાશ ૩૬૦ની સરખામણીમાં ગુજરાત ૩૩૧ પર છે. પીજીઆઈના રિપોર્ટ મુજબ ગુજરાતના કુલ વિદ્યાર્થીઓમાંથી ૬૫ ટકા વિદ્યાર્થીઓ સરકારી શાળાઓમાં અભ્‍યાસ કરે છે.

માહિતી અનુસાર, ગુજરાતમાં ૭૦ લાખ વિદ્યાર્થીઓ સરકારી શાળાઓમાં ધોરણ ૧ થી ૧૨માં અભ્‍યાસ કરે છે. જેમાં પાંચ લાખ વિદ્યાર્થીઓ આરટીઇ હેઠળ તેમની પસંદગીની શાળાઓમાં શિક્ષણ મેળવી રહ્યા છે.

આ દિવસોમાં ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીનો પ્રચાર ચાલી રહ્યો છે. આમ આદમી પાર્ટી સક્રિયપણે પ્રચાર કરી રહી છે અને દિલ્‍હીના મુખ્‍યમંત્રી અને AAPના રાષ્‍ટ્રીય સંયોજક અરવિંદ કેજરીવાલ દિલ્‍હીની શિક્ષણ વ્‍યવસ્‍થાને તેમના પ્રચારમાં મોટી ઉપલબ્‍ધિ ગણાવી રહ્યા છે. આવી સ્‍થિતિમાં કેન્‍દ્રીય માનવ સંસાધનના પીજીઆઈ ગ્રેડિંગ રિપોર્ટમાં ગુજરાતે દિલ્‍હીને પાછળ છોડી દીધું છે. ભાજપ ચૂંટણીમાં આનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે.

પીજીઆઈનો મુખ્‍ય ઉદ્દેશ્‍ય તમામ માટે ગુણવત્તાયુક્‍ત શિક્ષણ સુનિશ્‍ચિત કરવા માટે પુરાવા આધારિત નીતિ નિર્માણને પ્રોત્‍સાહન આપવા અને અભ્‍યાસક્રમના સુધારાઓને પ્રકાશિત કરવાનો છે. તેની શરૂઆત ૨૦૧૭માં કરવામાં આવી હતી. અગાઉ, વર્ષ ૨૦૧૭-૧૮, ૨૦૧૮-૧૯ અને ૨૦૧૯-૨૦ના પીજીઆઈ અહેવાલો બહાર પાડવામાં આવ્‍યા છે.

શાળા શિક્ષણનું સ્‍તર ઉંચુ લાવવા માટે રાજ્‍યમાં જ્ઞાન કુંજ પ્રોજેક્‍ટ શરૂ કરીને ૧૫ હજારથી વધુ સ્‍માર્ટ ક્‍લાસ બનાવવામાં આવ્‍યા છે. ૨૦૨૨-૨૩માં તેને વધારીને ૨૪ હજાર કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્‍યો છે.

સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, રાજ્‍યમાં ૨.૩૭ સરકારી શિક્ષકો છે અને રાજ્‍યમાં વિદ્યાર્થી-શિક્ષકનો ગુણોત્તર ૨૮-૧ છે અને વિદ્યાર્થી-વર્ગ રૂમની સરેરાશ ૨૫-૧ છે.