નવી દિલ્હી તા. ૨૨ : કોરોના વાયરસને કારણે પહેલેથી જ પડી ગયેલી ભારતીય ઈકોનોમી હાલ પથારીવસ છે જેને હજી વધુ બૂસ્ટર આપતાં, સેન્ટ્રલ બેંક આરબીઆઈએ રેપો રેટમાં વધુ ઘટાડાની જાહેરાત કરી છે. રેપો રેટ ૪૦ બીપીએસ દ્વારા ઘટાડવામાં આવ્યો છે, ત્યારબાદ નવો દર ઘટાડીને ૪% કરવામાં આવ્યો છે. આ જ ઘટાડો રિવર્સ રેપો રેટમાં કરવામાં આવ્યો છે, જે હવે ૩.૨૫% છે. આ પગલું તમારા EMI બોજને ઘટાડશે. ઉપરાંત, ઇએમઆઈ મોરેટોરિયમ ત્રણ મહિના માટે વધારવામાં આવ્યું છે.
કોરોના લોકડાઉન પછી આ ત્રીજી વખત છે જયારે આરબીઆઈએ આક્રંદ કરનારી અર્થવ્યવસ્થાને જોતાં રાહતની જાહેરાત કરી. પહેલા ૨૭ માર્ચે અને પછી ૧૭ એપ્રિલના રોજ, આરબીઆઈએ વિવિધ પ્રકારની રાહતોની જાહેરાત કરી, જેમાં ઇએમઆઈ મોરેટોરિયમ જેવી મોટી ઘોષણાઓ કરવામાં આવી.
જયારે આપણને પૈસાની જરૂર હોય અને આપણું બેંક ખાતું ખાલી હોય, ત્યારે બેંક પાસેથી લોન લઈએ છીએ. બદલામાં, આપણે બેંકને વ્યાજ ચૂકવીએ છીએ. એ જ રીતે, બેંકને પણ તેની જરૂરિયાતો માટે અથવા તેના રોજિંદા કામકાજ માટે ઘણાં પૈસાની જરૂર હોય છે. બેન્કો આ માટે ભારતીય રિઝર્વ બેંક પાસેથી ઉધાર લે છે. આ લોન પર બેન્કો રિઝર્વ બેંકને જે વ્યાજ દર આપે છે તેને રેપો રેટ કહે છે.
જયારે બેંકને ઓછા દરે વ્યાજદર પર રિઝર્વ બેંક પાસેથી લોન મળશે, ત્યારે તેમની ભંડોળ ઊભી કરવાની કિંમત ઓછી થશે. આને કારણે, તેઓ તેમના ગ્રાહકોને સસ્તી લોન આપી શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે જો રેપો રેટ ઓછો હોય તો તમારા ઘર, કાર અથવા વ્યકિતગત લોન પરના વ્યાજ દર ઘટાડી શકાય છે.
રિવર્સ રેપો રેટ એ રેપો રેટનો વિપરીત છે. બેંકોમાં ઘણીવાર એક દિવસના કામ પછી મોટી રકમ બાકી રહે છે. બેંકો આ રકમ રિઝર્વ બેંકમાં રાખી શકે છે, જેના આધારે તેમને વ્યાજ પણ મળે છે. આ વ્યાજ જે દર પર વસૂલ કરે છે તેને રિવર્સ રેપો રેટ કહેવામાં આવે છે. જો રિઝર્વ બેન્કને લાગે છે કે માર્કેટમાં ખૂબ વધારે રોકડ છે, તો તે રિવર્સ રેપો રેટમાં વધારો કરે છે, જે બેન્કોને વધુ પૈસા કમાવવા માટે રિઝર્વ બેંક પાસે પૈસા રાખવા પ્રોત્સાહિત થાય છે અને આ રીતે તેમની પાસે બજારમાં ફરતા કરવા માટેની ઓછી રકમ બચે છે.
૨૭ માર્ચે કરાયેલા મોરેટોરિયમને હવે ૩ મહિના માટે વધારવામાં આવ્યું છે. ત્રણ મહિના માટે આપવામાં આવતી તમામ રાહત બીજા ત્રણ મહિના માટે વધારી દેવામાં આવી છે. એટલે કે, મોરેટોરિયમ ૧ જૂનથી ૩૧ ઓગસ્ટ સુધી વધારવામાં આવ્યું છે, આપને લોનના હપ્તાને ચુકવવા માટે વધુ ત્રણ મહિના મળવાનો વિકલ્પ મળ્યો છે.
આ ઉપરાંત, એસઆઈડીબીઆઈને વધારાની રાહતની પણ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ૯૦ દિવસની ટર્મ લોન માટે ૯૦ દિવસ એટલે કે ૩ મહિનાનાનું વધુ એકસટેન્શન આપવામાં આવ્યું છે. આ એમએસએમઇ ક્ષેત્રને વધારાનો ટેકો પૂરો પાડશે.
આરબીઆઈના ગવર્નર શકિતકાંત દાસે જીડીપી અંગે ચિંતા વ્યકત કરતાં કહ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૦-૨૧માં નકારાત્મક પ્રદેશમાં વૃદ્ઘિ રહી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે સૌથી મોટો આંચકો પ્રાઈવેટ કંઝકશનને મળ્યો છે. માર્ચ ૨૦૨૦ માં કન્ઝયુમર ડ્યુરેબલ્સના ઉત્પાદનમાં ૩૩% ઘટાડો થયો હતો. વેપારી નિકાસ ૩૦ વર્ષમાં સૌથી ખરાબ સ્તરે પહોંચી છે.
દાસે જણાવ્યું હતું કે, ફુગાવાનો દર વર્ષના પહેલા ભાગમાં ઊંચો રહી શકે છે પરંતુ બીજા ભાગમાં તે ઘટવાની ધારણા છે. તે ત્રીજા-ચોથા ભાગમાં ૪ ટકાથી નીચે આવી શકે છે.
આરબીઆઈએ આયાત-નિકાસને વેગ આપવા માટે અનેક જાહેરાતો કરી હતી. પ્રીશીપમેન્ટ અને પોસ્ટ શિપમેન્ટ માટે નિકાસ ધિરાણની અનુમતિ અવધિ ૧ વર્ષથી વધારીને ૧૫ મહિના કરવામાં આવી. યુએસ ડોલર સ્વેપ સુવિધા માટે એકિઝમ બેંકને ૧૫૦૦૦ કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી.
દેશમાં કોરોના કટોકટી અને લોકડાઉનને કારણે અર્થવ્યવસ્થાને થયેલા નુકસાનને પહોંચી વળવા મોદી સરકારે લગભગ ૨૦ લાખ કરોડના આર્થિક પેકેજની જાહેરાત કરી હતી, જેનું નામ આત્મનિર્ભર ભારત પેકેજ હતું. આની જાહેરાત વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ૧૨ મેના રોજ દેશને સંબોધનમાં કરી હતી. આ પછી, નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારામને અર્થતંત્રના વિવિધ ક્ષેત્રો માટે લેવામાં આવેલા પગલાઓની વિગતવાર માટે સતત પાંચ દિવસ માટે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ દ્વારા જાહેરાત કરી હતી. જેમાં ગેરંટી વિના એમએસએમઇઓને સરળ લોન માટે ૩ લાખ કરોડની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી.
આ પહેલા ૧૭ એપ્રિલના રોજ, આરબીઆઈએ કોરોના સંકટ અને લોકડાઉનથી પ્રભાવિત અર્થતંત્રને ટેકો આપવા માટે રાહતની શ્રેણીની જાહેરાત કરી હતી. રિવર્સ રેપો રેટમાં ૨૫ બેસિસ પોઇન્ટનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો, તેને ૪ ટકાથી ઘટાડીને ૩.૭૫ ટકા કરાયો હતો. તેનાથી બેંકોને લોન મેળવવામાં નુકસાન થશે નહીં. નાના અને મધ્યમ કદની કંપનીઓને રોકડ સંકટને પહોંચી વળવા માટે મદદ કરવા માટે કેન્દ્રીય બેંકે TLTRO ૨.૦ ની જાહેરાત કરી. ૫૦ હજાર કરોડ રૂપિયાથી તેની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને પાછળથી તેને વધારવાનું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું. કુલ રકમનો અડધો ભાગ TLTRO ૨.૦ હેઠળ નાના અને મધ્યમ કંપનીઓ, એમએફઆઇ અને એનબીએફસીને આપવામાં આવ્યો હતો.
માર્ચની શરૂઆતમાં પણ, આરબીઆઈએ બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને ત્રણ મહિના માટે કોરોનાને કારણે મુદત લોન હપતો મુલતવી રાખવાની મંજૂરી આપી હતી. કોરોનાને કારણે, નાણાકીય નીતિ સમીક્ષા શેડ્યૂલ પહેલાં સબમિટ કરવામાં આવી હતી. આરબીઆઈના ગવર્નરે કહ્યું કે, ટર્મ લોનના મામલે બેંકોને ગ્રાહકોની ઇએમઆઈ રિકવરી ત્રણ મહિના માટે મુલતવી રાખવામાં આવી છે. બેંકોને લોન ભરપાઈ નહીં કરવા માટે તેને એનપીએ ખાતામાં રાખવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
આ પહેલા કેન્દ્રીય બેંકના ડિરેકટર અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ સાથે સંકળાયેલા સતિષ કાશીનાથ મરાઠેએ મોદી સરકારના રાહત પેકેજ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું કે ત્રણ મહિનાનો સમય પૂરતો નથી અને એનપીએમાં નરમાઈ રાહત પેકેજનો ભાગ હોવી જોઈએ.
.png)
છેલ્લા 8 દિવસમાં સૌથી લોકપ્રિય
સૌરાષ્ટ્ર કચ્છ
સમાચાર ગુજરાત
દેશ-વિદેશ
ખેલ-જગત
ફિલ્મ જગત