Gujarati News

નવી દિલ્‍હી,તા. ૫ : ખાદ્યપદાર્થોથી લઈને ઘરમાં રોજબરોજના ઉપયોગમાં લેવાતી ચીજવસ્‍તુઓ સુધીના ઉત્‍પાદનોના ભાવમાં થયેલા વધારાને કારણે ગ્રાહકોએ છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં આમાં સૌથી વધુ ઘટાડો કર્યો છે. એક્‍સિસ માય ઈન્‍ડિયાના કન્‍ઝ્‍યુમર સેન્‍ટિમેન્‍ટ ઈન્‍ડેક્‍સ (CSI)ના લેટેસ્‍ટ રિપોર્ટમાં આ વાત સામે આવી છે. જુલાઈનો અહેવાલ દર્શાવે છે કે આવશ્‍યક અને બિન-આવશ્‍યક વસ્‍તુઓનો વપરાશ સતત ઘટી રહ્યો છે.

છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં ખાણી-પીણીથી લઈને તમામ પ્રકારના સામાન અને સેવાઓના ભાવમાં ૧૫ થી ૨૦ ટકાનો વધારો થયો છે. જયારે કોરોના સંકટમાં, પગાર કાપ, રોજગાર બંધ અથવા અન્‍ય કારણોસર કમાણી ગુમાવવાનો પડકાર હજી પણ ગ્રાહકોની સામે છે. એક્‍સિસ માય ઈન્‍ડિયાના ચેરમેન અને મેનેજિંગ ડિરેક્‍ટર પ્રદીપ ગુપ્તા કહે છે કે સમય જતાં, ઉપભોક્‍તાનો ખર્ચ યથાવત્‌ સ્‍થિતિમાં પહોંચી ગયો છે જયાં વપરાશ વધારવાનો ઉત્‍સાહ ઓછો થઈ ગયો છે.

આ મુખ્‍યત્‍વે ફુગાવા અને રોગચાળા પછીની અસરોને કારણે છે, જેના કારણે ગ્રાહકોને તેમની સાધારણ આવક પૂર્વ-મહામારીના સ્‍તરે પાછી મેળવવી મુશ્‍કેલ બને છે. તેના જવાબમાં, સરકારે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો કર્યો છે, પરંતુ ગ્રાહકોનો મોટો વર્ગ હજુ પણ વધુ રાહતની રાહ જોઈ રહ્યો છે. આ સર્વેમાં એવા પરિબળોને ઊંડાણપૂર્વક સમજવાની કોશિશ કરવામાં આવી હતી કે જેના આધારે ગ્રાહકો ખરીદીના નિર્ણયો લે છે.

અન્‍ય એક અહેવાલ મુજબ, ઘરના ખર્ચ સિવાય, ગ્રાહકો સ્‍માર્ટફોન પરના ખર્ચમાં ઘટાડો કરી રહ્યા છે. ભારતમાં ગ્રાહકો હવે દર ૨૪ મહિને એટલે કે બે વર્ષે સ્‍માર્ટફોન બદલી રહ્યા છે, જયારે પહેલા તેઓ ૧૬ મહિનામાં નવો સ્‍માર્ટફોન ખરીદતા હતા. તેની અસર સ્‍માર્ટફોનના વેચાણ પર પણ પડી છે. વિશ્વભરમાં સ્‍માર્ટફોનના વેચાણમાં ૧૦ ટકાનો ઘટાડો થયો છે.

અહેવાલ મુજબ, વપરાશના વર્તનની દ્રષ્ટિએ, ગ્રાહકોનો નોંધપાત્ર હિસ્‍સો આ બે મુખ્‍ય પરિબળો, બ્રાન્‍ડ પ્રતિષ્ઠા અને પછી કિંમતના આધારે તેમની ખરીદીના નિર્ણયો લે છે. ૫૭ ટકા ઉત્તરદાતાઓએ બ્રાંડની પ્રતિષ્ઠાને મહત્ત્વનું પરિબળ ગણ્‍યું, જયારે ૩૧ ટકાએ દરને મહત્ત્વપૂર્ણ પરિબળ તરીકે અનુસર્યું. આઠ ટકા લોકોએ કહ્યું કે તે ઉત્‍પાદનની ઉપલબ્‍ધતા પર નિર્ભર કરે છે, જયારે ચાર ટકા લોકોએ કહ્યું કે જાહેરાત અને માર્કેટિંગ તેમના નિર્ણયમાં મહત્‍વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

વધતી જતી ગરમીમાં એસી હવે ઘરની જરૂરી વસ્‍તુ બની ગયું છે. પરંતુ આર્થિક અનિશ્ચિતતાને કારણે ગ્રાહકો એટલા ડરી ગયા છે કે તેઓ AC જેવી અન્‍ય ઈલેક્‍ટ્રોનિક વસ્‍તુઓની ખરીદીથી દૂર રહેવા લાગ્‍યા છે. આ કારણે મે મહિનામાં પણ ACના વેચાણમાં ૨૫ ટકાનો ઘટાડો થયો છે.

૪૪ ટકા પરિવારોએ જણાવ્‍યું હતું કે વ્‍યક્‍તિગત સંભાળ જેવી આવશ્‍યક વસ્‍તુઓ પરનો તેમનો ખર્ચ વધી ગયો છે. જયારે સ્‍વાસ્‍થ્‍ય સંબંધિત વસ્‍તુઓના વપરાશના મામલામાં ૩૫ ટકા પરિવારોએ કહ્યું કે વપરાશ વધ્‍યો છે. સ્‍વાસ્‍થ્‍ય પર ઓછો ખર્ચ કરવો જયાં સારું સ્‍વાસ્‍થ્‍ય એ સંકેત છે. તે જ સમયે, ઉચ્‍ચ ખર્ચ નબળા સ્‍વાસ્‍થ્‍ય સાથે આર્થિક મોરચે પડકારો સૂચવે છે.