નવી દિલ્હી,તા. ૧: ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI) એ IPLના સંયુક્ત મીડિયા અધિકારો માટે રૂ. ૩૨,૮૯૦ કરોડની મૂળ કિંમત નક્કી કરી છે, જે પાંચ વર્ષ પહેલાં સ્ટાર ડિઝનીએ ચૂકવેલા રૂ. ૧૬,૩૪૭ કરોડ કરતાં લગભગ બમણી છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે આમાં નફા-નુકસાનનો કોઈ તર્ક નથી. આ બાબત તેના પર નિર્ભર કરે છે કે મોટા બ્રોડકાસ્ટર્સ બજારમાં પ્રભુત્વ મેળવવા માટે કેટલો ખર્ચ કરવા તૈયાર છે. તેમનું કહેવું છે કે સ્પર્ધાના કારણે અંતિમ કિંમત ૪૦ થી ૫૦ હજાર કરોડ રૂપિયાની વચ્ચે પહોંચી શકે છે.
જાહેરાત અને મીડિયા સ્પેસ ખરીદતી એજન્સીઓ કહે છે કે ત્ભ્ન્માં જાહેરાત માટે સ્લોટ ખરીદતી વખતે કોઈ તર્ક કામ કરતું નથી, જયારે અન્ય કિસ્સાઓમાં તેઓ ખર્ચને ધ્યાનમાં લે છે. તેઓ કહે છે કે સ્ટાર્ટઅપ્સ દ્વારા વેન્ચર કેપિટલ ફંડમાંથી રોકાણ મેળવવામાં જાહેરાતકર્તાઓનું વર્ચસ્વ છે કારણ કે તેઓ આ તકનો ઉપયોગ વધુ સારા મૂલ્યાંકન માટે બ્રાન્ડ સ્થાપિત કરવા કરવા માગે છે. આ જ કારણ છે કે તેઓ એડ સ્લોટ માટે વધારે કિંમત ચૂકવવા પણ તૈયાર છે.
કંપનીઓ ચાર પેકેજો માટે વ્યક્તિગત રીતે અથવા સમગ્ર મીડિયા અધિકારો માટે બિડ કરી શકે છે. બિડિંગ દસ્તાવેજની જાણકારી ધરાવતા લોકોએ જણાવ્યું કે ટીવી પર ૭૪ મેચોના પ્રસારણ અધિકારો માટે આરક્ષિત કિંમત રૂ. ૧૮,૧૩૦ કરોડ અને ડિજિટલ અધિકારો માટે રૂ. ૧૨,૨૧૦ કરોડ રાખવામાં આવી છે. બાકીના વિશ્વના મીડિયા અધિકારો અને માત્ર ૧૮ મેચોના ડિજિટલ અધિકારોનો પણ સમાવેશ થાય છે.
જાણકાર લોકો કહે છે કે જો રિલાયન્સના વાયાકોમ-જેમ્સ મર્ડોક પ્રખ્યાત બ્રોડકાસ્ટ અને મીડિયા અધિકારો હસ્તગત કરે છે, તો તે તેમના માટે નફાકારક સોદો બની શકે છે કારણ કે તે હંમેશા સ્ટાર ડિઝની અને પ્રેક્ષકોના બજાર હિસ્સાની દ્રષ્ટિએ સમાન રહ્યો છે. ઝી- અત્યાર સુધી સોની પાછળ. ઝી અને સોનીના સંકલનથી આ અંતર વધી ગયું છે.
નાણાકીય વર્ષ ૨૧ માં આવકની દ્રષ્ટિએ ચાર મોટી કંપનીઓમાં (સન ટીવી સહિત) સ્ટાર-ડિઝની ૪૦ ટકા સાથે ટોચ પર, સોની-ઝી ૩૭ ટકા સાથે એકંદરે બીજા ક્રમે અને વાયકોમ ૧૮ ૧૨.૮ ટકા શેર સાથે.
ર્સ્શીણૂંળ૧૮ એક સ્પોર્ટ્સ ચેનલ પણ બનાવી રહી છે, તેથી ત્ભ્ન્પ્રસારણ અધિકારો જીતવાથી તેને ઘણો ફાયદો થઈ શકે છે. ત્ભ્ન્દરમિયાન સ્ટાર-ડિઝની નેટવર્કનો બજારહિસ્સો વધીને ૩૧ થી ૩૨ ટકા થવાને કારણે બજાર હિસ્સો મેળવવા માટે તેને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડી શકે છે. સોની-ઝીનું વિલીનીકરણ બંનેને વ્યવસાયોને એકીકૃત કરવામાં મદદ કરશે અને જો તેઓ બિડ નહીં કરે તો વાયકોમ-મર્ડોકને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મજબૂત કંપની બનવામાં મદદ કરશે.
શરૂઆતમાં, એમેઝોન પ્રાઇમ સાથે ભાગીદારી માટે વાટાઘાટો ચાલી રહી હતી અને સોની સાથે બિડિંગની શક્યતા તપાસવામાં આવી રહી હતી. જો કે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ વ્યૂહરચના કામ કરશે નહીં કારણ કે બિડિંગ કોન્સોર્ટિયમની રચનાને પ્રતિબંધિત કરે છે. વોલ્ટ ડિઝની ઈન્ડિયા અને સ્ટાર ઈન્ડિયાના ચેરમેન કે માધવને જાહેરમાં જણાવ્યું હતું કે કંપની બિડિંગમાં ભારે ભાગ લેશે નહીં અને અનેક ગણો ચૂકવણી કરવાનો ઈરાદો ધરાવતી નથી. તેમના મતે, બિઝનેસની દૃષ્ટિએ કોઈ પ્રાસ હશે તો જ બોલી લગાવવામાં આવશે.
જો કે, બિન-બિડ્સ તેનો બજારહિસ્સો ઘટાડી શકે છે અને તેની એકંદર જાહેરાત આવકને અસર કરી શકે છે (કંપની આ વર્ષે ત્ભ્ન્માંથી રૂ. ૪,૫૦૦ કરોડની કમાણી કરી રહી છે). તેનું બ્વ્વ્ પ્લેટફોર્મ ણ્ંદ્દતર્દ્દીશ્વ ક્રિકેટ પર ખૂબ જ નિર્ભર છે, જેના ૩૦૦ મિલિયનથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ છે. જોકે, માધવન કહે છે કે નેટવર્કના એકંદર માર્કેટ શેરમાં સ્પોર્ટ્સનો હિસ્સો માત્ર ૩ ટકા છે અને તેનો વ્સ્ય્ ૪-૫ છે, જે ક્રિકેટ જેટલો જ છે. એ જ રીતે, બ્વ્વ્ પ્લેટફોર્મ સ્પોર્ટ્સ પર નિર્ભર નથી કારણ કે ૨૫ લોકપ્રિય હિન્દી શ્રેણીઓ ૨૦૨૧ માં સ્ટાર ડિઝની પર પ્રસારિત કરવામાં આવી હતી. સ્ટાર ડિઝનીને આ વર્ષે જાહેરાતમાંથી રૂ. ૪,૫૦૦ કરોડ મળવાની અપેક્ષા છે, જેમાં ઉત્પાદન ખર્ચ અને મીડિયા અધિકારો માટે રૂ. ૩,૨૦૦ કરોડનો સમાવેશ થતો નથી, તો પાંચમા વર્ષમાં તે અપેક્ષા મુજબનો નફો નહીં કરે. પરંતુ શું બીસીસીઆઈ માટે બેઝ પ્રાઇસ વધારે રાખવી વ્યવહારુ છે? તેના પર મીડિયા રાઇટ્સ ખરીદનાર એજન્સીઓનું કહેવું છે કે આ વર્ષે ત્ભ્ન્ના ૧૦ સેકન્ડના એડ સ્લોટની કિંમત વધીને ૩૦ લાખ રૂપિયા થઈ શકે છે, જે અત્યાર સુધી ૧૫ થી ૧૮ લાખ રૂપિયા હતી.
રેડિફ્યુઝન ઈન્ડિયાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર સંદીપ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે ત્ભ્ન્ માટે સ્લોટ ખરીદતી વખતે રેટિંગ મુજબ ખર્ચની કોઈ તાર્કિક ગણતરી નથી. આ જ કારણ છે કે યુનિલિવર, મેરિકો, ડાબર અને હીરો જેવી મોટી કંપનીઓ તેનાથી દૂર રહે છે. ગોયલે જણાવ્યું હતું કે સ્ટાર્ટઅપ દ્વારા ૯૦ ટકા સ્લોટ ખરીદવામાં આવ્યા છે, જે વધુ સારા મૂલ્યાંકન મેળવવા માટે તેની બ્રાન્ડ સ્થાપિત કરવા માંગે છે. પૈસા કમાવવા માટે બ્રોડકાસ્ટર્સે ૩૦ સેકન્ડના સ્લોટની કિંમત વધારીને ૧ કરોડ રૂપિયા કરી દીધી છે.
.png)
છેલ્લા 8 દિવસમાં સૌથી લોકપ્રિય
સૌરાષ્ટ્ર કચ્છ
સમાચાર ગુજરાત
દેશ-વિદેશ
ખેલ-જગત
ફિલ્મ જગત