Gujarati News

નવી દિલ્હી,તા. ૧૫: ભારતની પહેલી 'સેવિયર સિબલિંગ' મોટા ભાઈ કે બહેનને અંગ, બોન મેરો અથવા સેલ્સ ડોનેટ કરીને નવજીવન આપવા માટે આ રીતે બાળક તૈયાર કરાય છે. થેલેસેમિયા બ્લડ ડિસઓર્ડર સામે લડવા માટે સેવિયર સિબલિંગના કોર્ડ બ્લડ અથવા લોહીમાંથી સ્ટેમ સેલ્સ લેવામાં આવે છે. સેવિયર સિબલિંગ આઇવીએફથી તૈયાર કરાય છે જેથી પ્રી-ઈમ્પ્લાન્ટેશન જેનિટિક ડાયગ્નોસ (અથવા ટેસ્ટ) કરી શકાય. આની મદદથી જાણી શકાય છે કે, બાળકમાં કોઈ આનુવંશિક ખામી છે કે કેમ, સાથે જ બોન મેરો અનુકૂળ છે કે નહીં તે ચકાસી શકાય. એડમ  વિશ્વનો પહેલો સેવિયર સિબલિંગ છે અને તેનો જન્મ યુએસમાં ૨૦૦૦દ્ગક સાલમાં થયો હતો. ભારતનું સૌથી પહેલું 'સેવિયર સિબલિંગ' બાળક બની છે અમદાવાદની કાવ્યા સોલંકીકાવ્યા સોલંકી હાલ ૧ વર્ષની થઈ ગઈ છે. ફર્ટિલિટી કિલનિકસને ચેઈન નોવા IVF દ્વારા કાવ્યાને તૈયાર કરાઈ હતી. કાવ્યાએ પોતાના ભાઈ અભિજીતની જિંદગી બચાવી છે. અભિજીત થોડા જ મહિનાનો હતો ત્યારે તેને થેલેસેમિયા હોવાનું નિદાન થયું હતું. ૬ વર્ષની જિંદગીમાં અભિજીતને ૮૦ વખત લોહી ચડાવાયું છે અને Chelation થેરાપી આપવામાં આવી છે. જો કે, બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ એકમાત્ર વિકલ્પ હતો જે અભિજીતને સામાન્ય જીવન આપી શકે. જો બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ ના થયું હોત તો તે ૩૦ વર્ષથી વધુ જીવી ના શકત.

અભિજીતની એક મોટી બહેન છે પરંતુ તેનું બોન મેરો મેચ ના થયું. છેવટે દીકરાને બચાવવા તેના માતા-પિતા અપર્ણા અને સહદેવ સોલંકીએ અભિજીત માટે સેવિયર સિબલિંગ તૈયાર કરવાનો નિર્ણય કર્યો. ઉલ્લેખનીય છે કે, અપર્ણા અને સહદેવ બંનેમાં માઈનોર થેલેસેમિયા છે.અમદાવાદમાં આવેલા નોવા IVFના ડાયરેકટર ડો. મનીષ બેન્કરે જણાવ્યું, ‘IVFના પ્રથમ સાઈકલમાં ૧૮ એમ્બ્રિઓ તૈયાર કરવામાં આવ્યા અને બાદમાં PGT-Mની સાથે બોન મેરો મેચ થાય કે કેમ તેનો ટેસ્ટ થયો. ૧૮માંથી માત્ર ૧ ભ્રૂણ એવું હતું જે બધા જ પરીક્ષણમાં પાસ થયું. બાદમાં આ ભ્રૂણને અપર્ણાના ગર્ભાશયમાં મૂકવામાં આવ્યું અને તેણે હેલ્ધી બાળકીને જન્મ આપ્યો. આજે કાવ્યા એક વર્ષની થઈ ગઈ છે.' ઉલ્લેખનીય છે કે, અમદાવાદમાં જ કાવ્યાને તૈયાર કરવામાં આવી હતી.

સામાન્ય રીતે બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટે કોર્ડ બ્લડમાં રહેલા સ્ટેમ સેલ્સનો ઉપયોગ થાય છે પરંતુ આ કિસ્સામાં તે અપૂરતા હતા. ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરનારા ડો. દિપ્તી ત્રિવેદીએ કહ્યું, 'નોન-કેન્સર ટ્રાન્સપ્લાન્ટમાં અમે બોન મેરોમાંથી સ્ટેમ સેલ્સ લઈએ છીએ કારણકે તેને શરીર સારી રીતે સ્વીકારે છે. કાવ્યાનું વજન પૂરતું થાય ત્યાં સુધી અમે રાહ જોઈ અને આ વર્ષે માર્ચ મહિનામાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યું.' ડો. ત્રિવેદી સીમ્સ હોસ્પિટલના સંકલ્પ-CIMS બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ યુનિટના પ્રોગ્રામ ડાયરેકટર છે.

એક કલાકની પ્રક્રિયાના અંતે ૫૦થી ૨૦૦ એમએલ બોન મેરો કાવ્યાના શરીરમાંથી લેવામાં આવ્યું અને બાદમાં અભિજીતને આપવામાં આવ્યું. છેલ્લા ૬ મહિનાથી અભિજીતને બ્લડ ટ્રાન્સફ્યુશનની જરૂર પડી નથી અને કાવ્યા પણ તંદુરસ્ત છે. ડો. મનીષ બેન્કરે આ કેસને જર્નલ ઓફ હ્યુમન રિપ્રોડકિટવ સાયન્સિસમાં પ્રકાશિત કર્યો છે.

ગયા મહિને મુંબઈની જસલોક હોસ્પિટલમાં અન્ય એક સેવિયર સિબલિંગનો જન્મ થયો છે. ડો. ફિરુઝા પરીખે IVF દ્વારા આ બાળકનો જન્મ કરાવ્યો છે. ડો. પરીખ જસલોક હોસ્પિટલના IVF અને જેનેટિકસ સેન્ટરના હેડ છે. ડો. પરીખે કહ્યું, 'દાતા અને મેળવનાર બંનેની ઉંમર નાની છે. દાતાની ઉંમર ૧ માસ અને મેળવનારની ઉંમર ૪ વર્ષ હોવાથી હજી ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યું નથી.' જો કે, આ પ્રક્રિયા એથિકલ છે કે નહીં તે અંગે ચિંતા છે. ૨૦૦૪માં જર્નલ ઓફ મેડિસિનલ એથિકસમાં કહેવાયું હતું કે લોકોના મનમાં ભય છે કે, સેવિયર સિબલિંગને માત્ર 'કંઇક મેળવવા માટેની રીત' માનવામાં આવશે. આ સિવાય 'ડિઝાઇનર બેબી'નું ચલણ વધી જવાનો પણ ભય છે. આ રીતે જન્મેલા બાળકો શારીરિક અને માનસિક ત્રાસનો શિકાર બની શકે છે.