નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાનભવન ખાતે બંધારણ દિવસની ઉજવણી
ન્યાયધીશોની પસંદગી પ્રક્રિયામાં ફેરફાર માટે પ્રયત્નો થતા રહેશે : રાષ્ટ્રપતિ કોવિંદ
નવી દિલ્હી: NJAC Act એટલે કે નેશનલ જ્યુડિશિયલ અપોઇન્ટમેન્ટ કમિશન દ્વારા અગાઉની જજોની પસંદગી પ્રક્રિયા કે જેમાં ન્યાયાધીશો દ્વારા જ નવા જજની પસંદગી કરવામાં આવતી હતી તે કોલેજીયમ સિસ્ટમને બદલવામાં આવી હતી.
શનિવારે વિજ્ઞાન ભવન ખાતે ''બંધારણ દિવસ નિમિત્તે'' વિદાય સમારંભમાં હાજરી આપતી વખતે રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદે આ પસંદગી પ્રક્રિયા અને સૂચન પ્રક્રિયામાં ઝડમૂળથી ફેરફારની વાત કરી હતી.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું કે જજોની પસંદગી પ્રક્રિયા એક એવો મુદ્દો છે જેમાં ન્યાયપ્રણાલીની સ્વાધીનતા અને સ્વતંત્રતા ન જોખમાય એ પ્રકારે ફેરફારની અપેક્ષા છે. કોઈ પણ સંજોગોમાં ન્યાયપ્રણાલીની સ્વતંત્રતા બાબતે બાંધછોડ ન થવી જોઈએ. જરા પણ તેમાં ફેરફાર કર્યા વગર વધુ સારી રીતે ઉપરી જજોની પસંદગી પ્રક્રિયા કરવાનો કે સુધારવાનો રસ્તો શોધવો જોઈએ. શનિવારે વિજ્ઞાન ભવન ખાતે ''બંધારણ દિવસ નિમિત્તે'' વિદાય સમારંભમાં હાજરી આપતી વખતે આવું કહ્યું હતું.
આ સમયે સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ એન વી રમન્ના સહિત સુપ્રીમ કોર્ટના અન્ય જજ અને હાઇકોર્ટના ચિફ જસ્ટિસ પણ હાજર રહ્યા હતાં. રાષ્ટ્રપતિ બોલ્યા હતા કે એક ઓલ ઈન્ડિયા જ્યુડિશિયલ સર્વિસ પ્રકારની વ્યવસ્થા થઈ શકે જે સાચા ટેલેન્ટને મઠારવાનું અને ઓળખવાનું કામ કરે. નાનામાં નાનાં સ્તરથી લઈ સૌથી ઉપરના સ્તરે આવું થઈ શકે. આ કોઈ નવો જ વિચાર નથી અને અડધી સદી કરતાં વધારે સમયથી તેના પર કોઈ વિચાર નથી કરવામાં આવ્યો.
શનિવારે વિજ્ઞાન ભવન ખાતે ''બંધારણ દિવસ નિમિત્તે'' વિદાય સમારંભમાં હાજરી આપતી વખતે તેમણે કહ્યું હતું કે
મને વિશ્વાસ છે કે આમાં હજુ વધારે સુધારાનો અવકાશ અને સૂચનો જરૂર હશે.
આખરે આપણો ઉદ્દેશ્ય તો ન્યાયપ્રક્રિયાને વધારે મજબૂત કરવાનો છે.ઓકટોબર 15, 2016 માં પાંચ જજની બેન્ચ દ્વારા 4:1 ની બહુમતીથી NJAC Act એટલે કે નેશનલ જ્યુડિશિયલ અપોઇન્ટમેન્ટ કમિશનની સ્થાપન કરવામાં આવી હતી અને તેને સુપ્રીમ કોર્ટના પોણી સદી જેટલા સમયથી ચાલતા આવેલા જૂનાં કોલેજીયમ સિસ્ટમનો અંત આણ્યો હતો.
"બીજો મુદ્દો એ છે કે વિધાનસભા તેના દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદાઓની અસરનો અભ્યાસ કે મૂલ્યાંકન કરતી નથી. આ ક્યારેક મોટી સમસ્યાઓ તરફ દોરી જાય છે. નેગોશિયેબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ એક્ટની કલમ 138ની રજૂઆત તેનું ઉદાહરણ છે. પહેલાથી જ કેસનો બોજ ઉઠાવી રહેલા મેજિસ્ટ્રેટ પર આવા હજારો કેસોનો બોજ છે. તેવી જ રીતે, હાલની અદાલતોને સ્પેશિયલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવ્યા વિના કોમર્શિયલ કોર્ટ તરીકે રજૂ કરવાથી પડતર કેસોને અસર થશે નહીં.
નેગોશિયેબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ એક્ટની કલમ 138 બેંક ખાતામાં અપૂરતા ભંડોળના કિસ્સામાં ચેક બાઉન્સ થવાને લગતી બાબતો સાથે કામ કરે છે. ન્યાયમૂર્તિ રમનાએ કેન્દ્રીય કાયદા પ્રધાનની જાહેરાતની પ્રશંસા કરી કે સરકારે ન્યાયિક માળખાના વિકાસ માટે 9,000 કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે. તે જ સમયે, કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રીએ કહ્યું હતું કે, કેટલીકવાર, તેમના પોતાના અધિકારો મેળવવા માટે લોકો અન્યના અધિકારો અને તેમની ફરજો ભૂલી જાય છે. રિજિજુએ કહ્યું કે મૂળભૂત અધિકારો અને મૂળભૂત ફરજો વચ્ચે સંતુલન શોધવાની જરૂર છે.
તેમણે કહ્યું હતું કે સંસદ અને રાજ્ય વિધાનસભાઓ દ્વારા પસાર કરાયેલા બિલો અને સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા આપવામાં આવેલા નિર્ણયો એ જમીનના કાયદા છે.
રિજિજુએ કહ્યું હતું કે, "આપણે એવી સ્થિતિ કેવી રીતે જોઈ શકીએ કે સુપ્રીમ કોર્ટ કે હાઈકોર્ટ, વિધાનસભા કે સંસદ કાયદો પસાર કરે, છતાં તેનો અમલ કરવામાં મુશ્કેલી હોય. જો આવું થાય તો આપણે બધાએ વિચારવું પડશે." તેમણે કહ્યું, ન્યાયતંત્ર, કારોબારી, સમાજના તમામ વર્ગોએ વિચારવું પડશે કારણ કે દેશ બંધારણ પ્રમાણે ચાલે છે.