માતાપિતા ભલે ભારતીય નાગરિકતા છોડે તો પણ ગર્ભસ્થ બાળક ભારતીય નાગરિકનો દાવો કરી શકે: મદ્રાસ હાઇકોર્ટ

22 વર્ષીય પ્રણવ શ્રીનિવાસનના કેસમાં હાઈકોર્ટનો ચુકાદો: સિંગાપુર નિવાસી શ્રીનિવાસને માગી હતી ભારતીય નાગરિકતા: સિંગાપુરમાં જન્મયા હોવાથી તેમની ભારતીયતાની અરજી ફગાવાઈ: કોર્ટે કહ્યું ન જન્મેલું બાળક પણ ભારતીય નાગરિકતાને હકદાર

 

મદ્રાસ હાઈકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે, જો માતા-પિતા તેમની ભારતીય નાગરિકતા છોડીને અન્ય દેશની નાગરિકતા પસંદ કરે તો પણ તેમનું ગર્ભસ્થ બાળક નાગરિકતા છોડવાના સમયે ભારતીય નાગરિકત્વનો દાવો કરવા માટે હકદાર છે. જસ્ટિસ અનિતા સુમંતે 22 વર્ષીય પ્રણવ શ્રીનિવાસન દ્વારા ભારતીય નાગરિકત્વ મેળવવા માટે દાખલ કરવામાં આવેલી રિટ અરજીને મંજૂરી આપતી વખતે આ ચુકાદો આપ્યો હતો. તેમણે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયના 30 એપ્રિલ, 2019 ના આદેશને રદ કરવાની માંગ કરી હતી, જેણે તેમની અરજીને નકારી કાઢી હતી.

અરજદાર પ્રણવ શ્રીનિવાસનના માતા-પિતાએ મૂળ ભારતીય નાગરિક હોવા છતાં તેમની નાગરિકતા છોડી દીધી હતી અને ડિસેમ્બર 1998માં સિંગાપોરની નાગરિકતા લીધી હતી. ત્યારે અરજદાર સાડા સાત માસના ગર્ભ તરીકે માતાના ગર્ભમાં હતો. પ્રણવનો જન્મ 1 માર્ચ, 1999ના રોજ સિંગાપોરમાં થયો હતો અને ત્યાં તેના જન્મના આધારે તેને નાગરિકતા મળી હતી.

પ્રણવની અરજી સ્વીકારતા જજે કહ્યું કે 19 ડિસેમ્બર 1998 (સિંગાપુરની નાગરિકતા લેવાનો દિવસ) ના રોજ અરજદાર, જે ગર્ભ તરીકે સાડા સાત મહિનાનો હતો, તેણે ચોક્કસપણે બાળકનો દરજ્જો પ્રાપ્ત કર્યો હતો. આ કિસ્સામાં, તે તેના માતાપિતાની ભારતીય નાગરિકતા મેળવી શકે છે. આમ, નાગરિકતા/સુરક્ષાની પુનઃસ્થાપના માટે કલમ 8(2) હેઠળ ઉપલબ્ધ સુરક્ષા. અધિકારને નકારી શકાય નહીં.

પ્રણવે  મે 2017 ના રોજ સિંગાપોરમાં ભારતીય વાણિજ્ય દૂતાવાસ સમક્ષ તેમની ભારતીય નાગરિકતા પુન:સ્થાપિત કરવાની માંગ કરી હતી. અરજદારના જણાવ્યા અનુસાર, 19 ડિસેમ્બર, 1998ના રોજ તેના માતા-પિતા સિંગાપોરના નાગરિક બન્યા હોવાથી તે હવે ભારતીય નાગરિક રહ્યો ન હતો, જોકે તે સમયે તે તેની માતાના ગર્ભમાં હતો. પ્રણવે દલીલ કરી હતી કે કારણ કે તેના માતાપિતા અને દાદા-દાદી બંને જન્મથી ભારતના નાગરિક હતા અને તેના દાદા-દાદી હજી પણ ભારતીય નાગરિક છે.

જસ્ટિસે જણાવ્યું હતું કે, "અરજદારને આવી સ્થિતિનો ઇનકાર કરવાનો પ્રયાસ કરતો આદેશ મારી દ્રષ્ટિએ સ્પષ્ટ ભાષા અને કલમ 8 (2) ના સ્પષ્ટ ઇરાદાથી વિપરીત છે." કેન્દ્રીય મંત્રાલયના અસ્વીકારના આદેશને બાજુ પર રાખો. ન્યાયાધીશે કહ્યું કે અરજદાર નાગરિકત્વની પુન:સ્થાપના માટે હકદાર છે અને તેને ચાર અઠવાડિયાની અંદર નાગરિકત્વના દસ્તાવેજ જારી કરવામાં આવશે.