કોરોનાથી ભલે સાજા થયા પણ ખતરો ટળ્યો નથી હાર્ટની બિમારી વધીઃ નાની ઉંમરે ‘એટેક' વધવા લાગ્યા
લોકો પહેલા જેવુ ફીલ કરતા નથીઃ કોઇને કોઇ તકલીફ તો રહે જ છે : દવાની સાઇડ ઇફેકટ ગણો કે વાયરસના અંશ રહી ગયાનું માનોઃ લોકોમાં હજુ ફરિયાદો ઉઠે છે
નવી દિલ્હી, તા.૧૮: કોવિડથી સાજા થયેલા લોકો માટેનો ખતરો હજુ ટળ્યો નથી. હૃદયની નળીમાં લોહીનો ગંઠાઈ જાય છે. નાની ઉંમરે હાર્ટ એટેક આવે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે કોવિડ પછીના કારણે માત્ર હૃદય જ નહીં પરંતુ બ્રેઈન સ્ટ્રોક અને પલ્મોનરી થ્રોમ્બોસિસનું જોખમ પણ વધી ગયું છે. તબીબોનું કહેવું છે કે જે દર્દીઓમાં સ્ટેરોઈડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, તેમનો ડાયાબિટીસ અપ-ડાઉન થઈ રહ્યો છે, હિપ જોઈન્ટનો આર્થરાઈટિસ થઈ રહ્યો છે. ડૉક્ટર કહે છે કે કોવિડની મહત્તમ અસર હૃદય પર જ થઈ રહી છે. નાની ઉંમરમાં અને પહેલા કરતા વધુ દર્દીઓમાં હૃદયરોગ જોવા મળી રહ્યો છે. કોવિડ પછી આવા રોગો કેમ થાય છે?
શા માટે અચાનક કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થઈ રહ્યું છે?: જનકપુરી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજિસ્ટ ડૉ.અનિલ ધલે કહ્યું કે અમારી પાસે આવા દર્દીઓ આવી રહ્યા છે, જેઓ કોવિડથી સાજા થયાને એક વર્ષ થઈ ગયા છે, પરંતુ તેમની તકલીફ ઓછી થઈ નથી. તેમના શરીરમાં AC2 રીસેપ્ટર હોય છે, જેમાં વાયરસ ચોંટી જાય છે અને અહીંથી તે લોહીમાં ભળીને શરીરના બાકીના ભાગમાં પહોંચે છે. તે હૃદયના સ્નાયુઓને પણ અસર કરે છે. બળતરા એ એન્ડોથેલિયમ ગંઠાઈની રચનાનું કારણ બને છે, જે વેનિસ અને ધમનીમાં જાય છે. એટલું જ નહીં, ઘણા એવા દર્દીઓ પણ જોવા મળી રહ્યા છે જેમના હૃદયની લય સામાન્ય નથી. બેસતા સમયે હૃદયના ધબકારા બરાબર હોય છે, જ્યારે ઉઠવા પર હૃદયના ધબકારા ઝડપી થાય છે. આને પોસ્ચરલ આર્થ્રીટિક ટ્રેકીકાર્ડિયા સિન્ડ્રોમ કહેવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે હૃદયમાં ગંઠાઇ જવાના દર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
આ અંગે AIIMSના કોવિડ એક્સપર્ટ પીયૂષ રંજને કહ્યું કે, આની સૌથી વધુ અસર હાર્ટ પર થઈ રહી છે. પોસ્ટ કોવિડ થ્રોમ્બોસિસ બની રહ્યું છે. એટલે કે, લોહીની ગંઠાઇ જવાની રચના થઈ રહી છે. તે કોઈના હૃદય, કોઈના ફેફસા અને કોઈના મગજ સુધી પહોંચી શકે છે. હજુ પણ આવા દર્દીઓ બહાર આવી રહ્યા છે. પરંતુ તે સાબિત કરવા માટે અમારી પાસે પુરાવા નથી. સમગ્ર વિશ્વમાં આ અંગે અભ્યાસ ચાલી રહ્યો છે. ભારતમાં પણ આ અંગે ઘણા અભ્યાસ થઈ રહ્યા છે. પછી અમે દાવા સાથે કહી શકીશું કે કોવિડ પછી કયો રોગ થયો.
ડોક્ટર પિયુષ રંજને જણાવ્યું કે પહેલા અને બીજા તબક્કામાં જ આ દવાનો વધુ ઉપયોગ થયો હતો. તે દવાઓની ઘણી આડઅસરો નથી, કારણ કે મોટાભાગની દવાઓનો ઉપયોગ અન્ય રોગોમાં કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ સ્ટેરોઇડ્સના કારણે આડઅસર વધુ મોટા પાયે જોવા મળી હતી. જેમાં કાળી ફૂગ સામાન્ય છે. જે લોકો સ્વેચ્છાએ ડોઝ લેતા હતા તેઓમાં સ્ટેરોઈડ વધુ ઘાતક હતા. તેઓ જાણતા ન હતા કે કયારે, કોને અને કેટલા ડોઝ લેવા. દવા કયારે બંધ કરવી તે જાણ્યા વિના દાવાઓ લેતા હતા. સ્ટીરોઈડની પહેલાથી જ આડઅસર હોય છે, તેથી આ દવા માત્ર ડૉક્ટરની દેખરેખ હેઠળ લેવી જોઈએ. પરંતુ શરૂઆતમાં લોકો આડેધડ ખાતા હતા.
હૃદય અને પલ્મોનરી થ્રોમ્બોસિસ ખૂબ જ સામાન્ય સમસ્યા છે
BLAK સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલના શ્વસન વિભાગના ડૉક્ટર સંદીપ નય્યરે જણાવ્યું હતું કે એકાદ વર્ષ પછી દર્દીઓ સારવાર માટે આવી રહ્યા છે. હાર્ટ અને પલ્મોનરી થ્રોમ્બોસિસ એ ખૂબ જ સામાન્ય સમસ્યા છે. પરંતુ, જેઓ ડેલ્ટા વેરિઅન્ટના સમયે ચેપગ્રસ્ત હતા, જેમને ઓક્સિજન પર મૂકવામાં આવ્યા હતા. પછી તેણે મનસ્વી રીતે સ્ટેરોઇડ્સનું સેવન કર્યું. આવા દર્દીઓ લાંબા સમયથી પરેશાન છે અને કેટલાક હજુ પણ તેમાંથી બહાર આવ્યા નથી. આમાં સૌથી વધુ નુકસાન સ્ટેરોઇડ્સે કર્યું છે. ડાયાબિટીસ અનિયંત્રિત હોવા ઉપરાંત, હિપ જોઈન્ટનો સંધિવા પણ થઈ રહ્યો છે. પ્રથમ અને બીજા તબક્કામાં ડાયાબિટીસ અને હાયપરટેન્શન પણ નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત થયા હતા. દર્દીનું અચાનક સુગર લેવલ ૨૫૦ થી ૩૦૦ સુધી જતું હતું, બેક્ટેરિયલ ચેપ અને અલ્સર થવાની સંભાવના બમણી થઈ ગઈ છે.
હાલમાં ફેલાતા ચેપ અંગે, એલએનજેપી હોસ્પિટલના મેડિકલ ડાયરેક્ટર ડો. સુરેશ કુમારે જણાવ્યું કે અગાઉ જ્યાં કોવિડ ગંભીર હતો. આ વખતે તે ઘણો હળવો છે. ઝડપથી ફેલાય છે, પરંતુ હળવા લક્ષણો સુધી મર્યાદિત હોય છે. પુનઃપ્રાપ્તિ ઝડપી છે. હાલમાં હોસ્પિટલમાં માત્ર ૬૦ દર્દીઓ દાખલ છે અને ૪ દર્દીઓ વેન્ટિલેટર પર છે. પરંતુ, જે લોકો પહેલાથી જ બીમાર છે, કિડની, ટીબી, કેન્સરના દર્દીઓ છે, આ હળવા પ્રકાર તેમને પણ પરેશાન કરી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે હાલમાં દિલ્હીમાં ઓમિક્રોનના ઘણા સબ-વેરિઅન્ટ્સ છે. તાજેતરમાં ૯૦ નમૂનાઓનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાંથી નવું સબ-વેરિઅન્ટ BA2.75 મળી આવ્યું છે. આ વેરિઅન્ટ પણ અન્ય વેરિઅન્ટની જેમ ઝડપથી ફેલાય છે, પરંતુ, ગંભીરતા ઓછી છે. હાલની સ્થિતિ વધુ સારી અને નિયંત્રણમાં છે.
કોવિડ પછીની સમસ્યા-હૃદયમાં અવરોધ, મગજનો સ્ટ્રોક, પલ્મોનરી થ્રોમ્બોસિસ, થાક, ઊંઘનો અભાવ, ચીડિયાપણું, અનિયંત્રિત ડાયાબિટીસ, અનિયંત્રિત બ્લડપ્રેશર, હિપ સંયુક્ત સંધિવા સમસ્યા
આ રીતે રક્ષણ કરો
જે વડીલોને પ્રથમ તબક્કામાં કોરોના થયો હતો, ભલે ગંભીર ન હોય, તેઓએ પોતાની તપાસ કરાવવી જોઈએ. તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લો અને સારવાર લો. તેને અવગણવું ખતરનાક બની શકે છે.
જો લાંબા સમય સુધી હાથ-પગમાં દુખાવો થતો હોય તો ડૉક્ટરને મળો. ભારે કસરત ટાળો.