સસ્‍તી આયાતને કારણે કપાસીયા અને સોયાબીન તેલના ભાવમાં ઘટાડો નોંધાયો

કંડલા પોર્ટ પર સોયાબીનના ભાવ રૂ.119 પ્રતિ કિલો છે જ્યારે હાજર ભાવ રૂ.121.50 પ્રતિ કિલો છે

નવી દિલ્‍હી  : વિદેશમાં મિશ્ર વલણ હોવા છતાં સસ્તી આયાતને કારણે બુધવારે દિલ્હી તેલ-તેલીબિયાં બજારમાં કપાસિયા અને સોયાબીન તેલના ભાવમાં ઘટાડો થયો હતો. બાકીના તેલીબિયાંના ભાવ યથાવત રહ્યા હતા. ટ્રેડર્સે જણાવ્યું હતું કે બુધવારે મલેશિયા એક્સચેન્જ 2.1 ટકા વધ્યો હતો જ્યારે શિકાગો એક્સચેન્જ અડધો ટકો ઘટ્યો હતો. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે મંડીઓમાં નવા કપાસિયાના પાકની આવકમાં વધારો અને સૂર્યમુખી અને સોયાબીન ડેગમના સસ્તા થવાને કારણે કપાસિયા તેલમાં ઘટાડો થયો છે.

તેમણે કહ્યું કે મોટી કંપનીઓ વાયદા બજારમાં સોયાબીનના ભાવ નીચા રાખી રહી છે જેથી તેઓ સાંઠગાંઠ કરીને ખેડૂતોના ઉત્પાદનને લૂંટી શકે. સોયાબીનની આયાત કિંમત હાજર કિંમત કરતાં ઘણી ઓછી છે. કંડલા પોર્ટ પર સોયાબીનના ભાવ રૂ.119 પ્રતિ કિલો છે જ્યારે હાજર ભાવ રૂ.121.50 પ્રતિ કિલો છે. વેપારમાં આ અસંતુલનને કારણે સોયાબીન તેલ તેલીબિયાંમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.

વાયદા બજાર દ્વારા વેપારને પ્રભાવિત કરવામાં આવે છે
વાયદા બજારમાં પારદર્શિતાના અભાવને કારણે મોટી કંપનીઓ અહીંના ધંધાને અસર કરે છે અને મંડીઓમાં ઉપજની આવક શરૂ થતાં જ ખેડૂતોને વાયદાના વેપારમાં ભાવ તોડીને નીચા ભાવે પાક વેચવાની ફરજ પડે છે.

એક ઉદાહરણ આપતાં સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે તાજેતરમાં સોયાબીનની વાવણી સમયે, જ્યારે ખેડૂતોને સોયાબીનનું બિયારણ સરળતાથી મળી શકતું ન હતું, તે સમયે વાયદાના બજારમાં સોયાબીનની કિંમત – 10,800 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલની આસપાસ હતી. આજે, જ્યારે ખેડૂતો સમાન ઉત્પાદન માર્કેટિંગ યાર્ડમાં વેચવા માટે લાવી રહ્યા છે, ત્યારે વાયદા બજારમાં ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 5,400 આસપાસ ચાલી રહ્યા છે.

એ જ રીતે, 8 ઑક્ટોબરે સરસવના વાયદા બજારને બંધ કરતી વખતે, સરસવના ઑક્ટોબર કોન્ટ્રેક્ટના વાયદાની કિંમત ક્વિન્ટલ દીઠ 8,040 રૂપિયા થઈ હતી. પરંતુ જ્યારે ડિલિવરીનો સમય આવ્યો ત્યારે 20 ઓક્ટોબરે વાયદાના ભાવમાં ક્વિન્ટલ દીઠ આશરે રૂ. 8,800 (સોદાની નીચી કિંમત) કરવામાં આવ્યો હતો. સૂત્રોએ જણાવ્યું કે એ જ રીતે નવેમ્બર કોન્ટ્રાક્ટમાં સરસવનો ભાવ જયપુર હાજર બજારના ભાવથી 350-400 રૂપિયા ક્વિન્ટલની નીચે રાખવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે આ ડીલની ડિલિવરી સમયે એટલે કે 18 નવેમ્બરે આ કિંમત વધી શકે છે.

તેલ-તેલીબિયાંના વાયદા બજારને બંધ કરવું જોઈએ
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે દેશના કંડલા પોર્ટ પર રિફાઇન્ડ સોયાબીનની આયાત કિંમત રૂ. 110 પ્રતિ લિટર, પામોલિન રૂ. 115 પ્રતિ લિટર, સનફ્લાવર રિફાઇન્ડ રૂ. 109 પ્રતિ લિટર, મગફળી રિફાઇન્ડ રૂ. 127 પ્રતિ લિટર છે. તમામ ખર્ચ, GST અને છૂટક, જથ્થાબંધ અને કંપનીઓના નફા સહિત આ તેલના પેકિંગનો ખર્ચ 25-30 રૂપિયા પ્રતિ લિટર આવે છે.

તેમણે કહ્યું કે આ મુજબ રિફાઈન્ડ સોયાબીનની કિંમત મહત્તમ 137 રૂપિયા પ્રતિ લીટર હોવી જોઈએ, પરંતુ બજાર કિંમત આના કરતા ઘણી વધારે છે. તેમણે કહ્યું કે જો દેશને તેલીબિયાંના ઉત્પાદનમાં સાચા અર્થમાં આત્મનિર્ભર બનાવવું હોય તો જ્યાં પારદર્શિતા નથી એવા તમામ તેલીબિયાંના વાયદા બજાર બંધ કરવા જોઈએ.