તહેવારોમાં આધુનિકતાના મંડાણ

પરંપરાગત રંગોળીની જગ્યાએ પ્લાસ્ટીકના સ્ટીકરવાળી રંગોળીની બોલબાલા

નવી દિલ્હી,તા.૨: દિવાળીના દિવસે તમે તમારી માતા કે બહેનને જમીન પર દિવાળીની રંગોળી બનાવતા જોયા હશે. દિવાળીના દિવસે દિવાળીની રંગોળીનું પોતાનું જ મહત્વ છે અને ભારતીય ઘરોમાં કલાત્મક રીતે અને ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે બનાવવામાં આવે છે. આપણે ભારતીયોને રંગો ગમે છે અને તે વિવિધ રીતે સંપૂર્ણ રીતે પ્રતિબિંબિત થાય છે. રંગોળી એ એવું જ એક ઉદાહરણ છે, જે એક અનોખી કળા છે, જે સમગ્ર ભારતમાં લોકો દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. મૂળભૂત રીતે રંગોળી એ એક આર્ટ વર્ક છે, જે ઘરોને શણગારવા માટે જમીન પર કરવામાં આવે છે. અદ્ભુત રંગોળી ડિઝાઇન અને પેટર્ન સાથે તેજસ્વી રંગના પાવડરનો ઉપયોગ કરીને  દિવાળી જેવા ખાસ તહેવારો અને લગ્ન જેવા પ્રસંગો પર દ્યરને સજાવવા માટે તેની સુંદર કૃતિ બનાવવામાં આવે છે.

રંગોળી એ ખરેખર દિવાળીની ઉજવણીનો મહત્વનો ભાગ છે! દરેક ઘરમાં લોકો દિવાળીની રંગોળીઓથી પોતાના ઘરને શણગારે છે. આપણા મનમાં ઘણીવાર એવું થતું હશે કે આપણે આ રંગોળીઓ અને ખાસ કરીને દિવાળીના સમયે શા માટે બનાવીએ છીએ. અહીં અમે તમને જણાવીશું કે શા માટે તે આટલા ઉત્સાહથી કરવામાં આવે છે!

રંગોળી શબ્દ સંસ્કૃત શબ્દ 'રંગવલ્લી' પરથી ઉતરી આવ્યો છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે રંગોળી બનાવવાથી કોઈ પણ ખાસ પ્રસંગની શુભ શરૂઆત થાય છે, પછી તે લગ્ન હોય, તહેવાર હોય કે ધાર્મિક પ્રસંગ હોય. અને, તેથી દ્યરની આસપાસ રંગોળી બનાવીને દિવાળીની ઉજવણી એક શુભ સ્થાન પર કરવામાં આવે છે. તે આશા સાથે કરવામાં આવે છે કે, દિવસ પરિવાર માટે સમૃદ્ઘિ અને સારા નસીબ લાવશે.

રંગોળી મૂળભૂત રીતે દિવાળી દરમિયાન સુંદરતા પ્રગટ કરવા અને જ્ઞાન પ્રાપ્તિ માટે બનાવવામાં આવે છે! રંગોળીના દરેક સ્વરૂપનો અર્થ છે અને લોકો તેમની જરૂરિયાતો અનુસાર રંગોળી બનાવે છે અને તેઓ તેમના જીવન પર ભાર મૂકવા માંગે છે. જેમ કે, વક્ર રેખા સીધી રેખા કરતાં વધુ અસરકારક છે.

હિન્દુ ધર્મમાં એવું માનવામાં આવે છે કે રંગોળી આસપાસના વાતાવરણને શુદ્ઘ બનાવે છે અને તહેવાર દરમિયાન ચોક્કસ દેવતાને બોલાવે છે. અને, આ બદલામાં લોકોને તેમાંથી સૌથી વધુ લાભ મેળવવામાં મદદ કરે છે. દેવતા દિવાળી જેવા કોઈપણ શુભ સમયે મુલાકાત લઈ શકે તેટલું શુદ્ઘ સ્થાન શોધે છે. દિવાળીની રંગોળી બનાવવાથી દ્યરમાં શુદ્ઘતા, સમૃદ્ઘિ અને શાંતિ આવે છે.

આધ્યાત્મિક સિદ્ઘાંત મુજબ, ગંધ, સ્વાદ, સ્પર્શ અને ગંધ જેવી બધી શકિતઓ એકસાથે અસ્તિત્વમાં છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રંગોળીના નિર્માણમાં થોડો ભિન્નતા આ પ્રકારની શકિતઓમાં વિવિધ બનાવી શકે છે.

દિવાળીની રંગોળીઓ બનાવીને, વિવિધ દેવતા સિદ્ઘાંતો દ્યરની આસપાસ પ્રસારિત કરી શકે છે. ઘરની આસપાસના લોકો બુદ્ઘિ, જ્ઞાન, આનંદ, શાંતિ અને દૈવી ચેતના જેવા વિવિધ પ્રકારના આધ્યાત્મિક અનુભવો અનુભવે છે.

રંગોળીની કેટલીક સામાન્ય પેટર્ન અને ડિઝાઇન છે, જો કે ડિઝાઇન અને રંગોળી પેટર્નની શ્રેણી ફકત અનંત છે. તે એટલું લોકપ્રિય કલા કાર્ય છે કે શાળાઓ, કાર્યાલયો, સંસ્થાઓમાં વિવિધ રંગોળી સ્પર્ધાઓ યોજવામાં આવે છે જે રંગોળીને યુવા પેઢીમાં વધુ લોકપ્રિય બનાવવાનો પ્રયાસ છે.

સમયના અભાવે, હાલમાં આધુનિક યુગમાં રંગોળી એ ધીરે ધીરે વિસરાઈ રહી છે, લોકો સમય બચાવવા અને ઓછી મહેનતે રેડીમેડ પ્લાસ્ટિકના સ્ટીકરવાળી રંગોળી ઘરના દરવાજે ચોટાડી દઈને આનંદ માને  છે.