Gujarati News

નવી દિલ્‍હી : સંયુક્ત રાષ્ટ્રના બેનર હેઠળ પર્યાવરણ સુધારણાની ચર્ચામાં કોલસાનો તમામ ઉપયોગ બંધ કરવા અને તબક્કાવાર પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ બંધ કરવાની હાકલ કરવામાં આવી છે. પરંતુ આ માટે ગરીબ દેશોને આર્થિક મદદની અપેક્ષા રાખવામાં આવી છે. વાતાવરણના વધતા તાપમાનને નિયંત્રિત કરવા માટે આ પ્રસ્તાવ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. જેમાં ઉર્જા માટે કોલસો અને પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ તબક્કાવાર બંધ કરવાના પ્રયાસોને વેગ આપવા માટે દેશોને હાકલ કરવામાં આવી છે.

અગાઉ બુધવારે તૈયાર કરાયેલી દરખાસ્તની ભાષામાં મજબૂરીનો અહેસાસ હતો, પરંતુ શુક્રવારના પ્રસ્તાવમાં અપેક્ષાની ભાવના દાખલ કરવામાં આવી છે. આમાં દેશો પાસે કોલસો સળગાવવાની અને પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ કરવાની ગેરરીતિઓને રોકવાની અપેક્ષા છે. આ પ્રસ્તાવ પર વધુ ચર્ચા થઈ શકે છે. કારણ કે તેલની નિકાસ કરતા દેશો તેની જોગવાઈઓ સામે વાંધો ઉઠાવે છે. બે અઠવાડિયા સુધી ચાલેલી ચર્ચામાં એ વિચારણા કરવામાં આવી હતી કે વિશ્વમાં તાપમાનના વધારાના દરને કેવી રીતે ઘટાડવો? પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ કેવી રીતે ઘટાડવો? કારણ કે આ તેલ ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ પૃથ્વીના તાપમાનમાં વધારો અને વાયુ પ્રદૂષણ માટેનું એક મોટું કારણ છે. 2015 માં પેરિસ સમજૂતીના ઠરાવ સુધી પહોંચવા માટે, વૈજ્ઞાનિકોએ પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે બંધ કરવાનું જરૂરી માન્યું છે.

આ ઠરાવ મુજબ વાતાવરણનું સરેરાશ તાપમાન 1.5 °C સુધી નીચે લાવવાનું છે. આ લક્ષ્‍ય આ સદીના અંત સુધીમાં હાંસલ કરવાનું છે. પરંતુ પેટ્રોલ અને ડીઝલના ઉપયોગ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂકવાનો પ્રસ્તાવ રાજકીય રીતે સંવેદનશીલ છે. સાઉદી અરેબિયા અને અન્ય મોટા તેલ ઉત્પાદક દેશો આ પ્રસ્તાવને નકારી શકે છે. આ દરખાસ્તના માર્ગમાં બીજો મોટો અવરોધ ગરીબ દેશોને આર્થિક સહાય પૂરી પાડવાનો છે. શ્રીમંત દેશો 2020 થી ગરીબ દેશોને વાર્ષિક 100 અબજ ડોલર (લગભગ સાડા સાત લાખ કરોડ રૂપિયા) આપવામાં નિષ્ફળ રહ્યા છે. પેરિસ કરારમાં સામેલ વિકાસશીલ દેશોમાં રોષની લાગણી છે. તાજેતરની દરખાસ્તમાં નાણાકીય સહાય રોકવા પર ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. સમૃદ્ધ દેશોનું નેતૃત્વ કરી રહેલું અમેરિકા આર્થિક સહાયને બંધનકર્તા બનાવવાની કોઈપણ કાયદાકીય જોગવાઈનો વિરોધ કરે છે. આ તે છે જ્યારે તેણે છેલ્લા દાયકાઓમાં સૌથી વધુ હાનિકારક વાયુઓનું ઉત્સર્જન કર્યું છે. ગ્લાસગોમાં આ ચર્ચામાં લગભગ 200 દેશોના પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો, જ્યારે આ દેશોના નેતાઓએ 31 ઓક્ટોબરે પર્યાવરણની વર્તમાન સ્થિતિ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.

પર્યાવરણ પર આગામી યુએન કોન્ફરન્સ 2022 માં ઇજિપ્તમાં યોજાશે. આ કોન્ફરન્સનું શીર્ષક COP 27 હશે. સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE) આ ઇવેન્ટમાં ભાગીદારની ભૂમિકા ભજવશે. જ્યારે UAE 2023માં પર્યાવરણ પરિષદનું આયોજન કરશે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના બેનર હેઠળ આયોજિત આ સંમેલન વિશ્વનું સૌથી મોટું આયોજન છે, જેમાં લગભગ 200 દેશોના નેતાઓ અને ઉચ્ચ અધિકારીઓ ભાગ લે છે.

કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને હવામાન બાબતોના મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે કહ્યું છે કે પર્યાવરણના સુધાર માટે વિશ્વએ સાથે મળીને લડવું જોઈએ. આ લડાઈ ચાર પોઈન્ટ પર ફોકસ કરશે. આ બિંદુઓ તાપમાન, શમન, નાણાં અને જવાબદારી છે. આ ચાર મુદ્દાઓ પર સંકલન કરીને પર્યાવરણ સુધારણા માટે લડત લડવી પડશે. ગ્લાસગોમાં આયોજિત પર્યાવરણ પરની આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદ શુક્રવારે સત્તાવાર રીતે સમાપ્ત થઈ, પરંતુ તેમાં ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા ચાલુ રહેશે. યાદવે કહ્યું કે, પેરિસ સમજૂતીમાં લેવાયેલા ઠરાવને પૂર્ણ કરવા માટે વિશ્વને એક કરવાની સમયની જરૂરિયાત છે.