Gujarati News

નવી દિલ્‍હી, તા. ૬ :  ગુજરાતના કંડલામાં દીનદયાલ પોર્ટના રૂ. ૬,૦૦૦ કરોડના મેગા વિસ્‍તરણ પ્રોજેક્‍ટ માટે ભારતે વિશ્વભરમાંથી ટેન્‍ડરો આમંત્રિત કર્યા છે. કાર્ગો હેન્‍ડલિંગના સંદર્ભમાં દેશના તે સૌથી મોટા બંદરમાં બે નવા પ્રોજેક્‍ટ્‍સ બનાવવામાં આવનાર છે. આ કામ પબ્‍લિક પ્રાઈવેટ પાર્ટનરશિપ (PPP) મોડલ પર કરવામાં આવશે. તે પૂર્ણ થયા બાદ બંદરની ક્ષમતામાં મોટો વધારો થશે. આ બંને પ્રોજેક્‍ટ કોન્‍ટ્રાક્‍ટના ૩૦ થી ૩૬ મહિનામાં પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્‍યો છે.

ગયા અઠવાડિયે જારી કરાયેલા આ ટેન્‍ડરો  અનુસાર, દીનદયાલ બંદર પર એક નવું મેગા-કન્‍ટેનર ટર્મિનલ અને નવો બહુહેતુક કાર્ગો બર્થ બાંધવામાં આવનાર છે. ટર્મિનલ પર આશરે રૂ. ૪,૨૪૪ કરોડનો ખર્ચ થવાની ધારણા છે, જ્‍યારે બર્થનો ખર્ચ રૂ. ૧,૭૨૦ કરોડ હોઈ શકે છે. આ પ્રોજેક્‍ટ્‍સ સાથે, કંડલામાં દીનદયાલ પોર્ટની કાર્ગો હેન્‍ડલિંગ ક્ષમતામાં નોંધપાત્ર વધારો થશે. ભારતનું સૌથી મોટું વ્‍યાપારી બંદર ભારતનું મુન્‍દ્રા બંદર છે.

ભાવિ જરૂરીયાતો વિગતવાર

પુરી કરવામાં આવશે

કોવિડ -૧૯ રોગચાળા દરમિયાન, ભારતમાં કાર્ગોની અવરજવર ઓછી થઈ હતી, પરંતુ તે ૨૦૨૧ થી ફરી તેજી થઈ છે. આને ધ્‍યાનમાં રાખીને, ટેન્‍ડર દસ્‍તાવેજમાં જણાવવામાં આવ્‍યું હતું કે, દેશના આર્થિક વિકાસમાં અપેક્ષિત સુધારણા, કંડલા ખાતે સતત વધી રહેલા ડ્રાય કાર્ગો ટ્રાફિક અને કંડલા પોર્ટ પર ડ્રાય કાર્ગો હેન્‍ડલિંગ ઈન્‍ફ્રાસ્‍ટ્રક્‍ચરના વધુ પડતા ઉપયોગને ધ્‍યાનમાં રાખીને, તે અનુભવાય છે. કે સુવિધાઓ વધુ વધારવી જોઈએ. વધારવાની જરૂર છે.ૅ બિડિંગ દસ્‍તાવેજ અનુસાર, આ બે નવા પ્રોજેક્‍ટ બહુહેતુક અને કન્‍ટેનર કાર્ગો ટ્રાફિકના સંદર્ભમાં ભવિષ્‍યની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરશે.

પોર્ટની ક્ષમતામાં  જંગી વધારો થશે

ગુજરાત ઉપરાંત દીનદયાળ બંદરેથી મુખ્‍યત્‍વે જમ્‍મુ-કાશ્‍મીર, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્‍યપ્રદેશ વગેરેમાં માલસામાનની અવરજવર થાય છે. ડ્રાય કાર્ગો હેન્‍ડલિંગના સંદર્ભમાં બંદરની વર્તમાન ક્ષમતા ૫૯.૯૬ MMTPA (મિલિયન મેટ્રિક ટન પ્રતિ વર્ષ) છે. તે જ સમયે, કન્‍ટેનર કાર્ગોની ક્ષમતા વાર્ષિક ૬ લાખ TEU (વીસ ફૂટ સમકક્ષ એકમો) છે. નવા પ્રોજેક્‍ટ્‍સ ડ્રાય કાર્ગો હેન્‍ડલિંગ ક્ષમતાના ૧૮.૩૩ MMTPA અને કન્‍ટેનર ટ્રાફિકના ૨.૧૯ મિલિયન TEU સુધી પહોંચવાની અપેક્ષા છે.

કંડલા પોર્ટ ૩૩૦ હેક્‍ટરમાં ફેલાયેલું છે

કંડલામાં ૩૩૦ હેક્‍ટરમાં ફેલાયેલા દીનદયાલ પોર્ટ પર નવા બનેલા બર્થનો ઉપયોગ ખાદ્ય અનાજ, ખાતર, કોલસો, ઓર અને ખનિજ અને સ્‍ટીલ કાર્ગો વગેરે જેવા બહુહેતુક કાર્ગોને હેન્‍ડલ કરવા માટે કરવામાં આવશે. તે ૬,૦૦૦ TEU ની ક્ષમતાવાળા કન્‍ટેનર જહાજોને હેન્‍ડલ કરવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવશે. આ ઉપરાંત યુટિલિટી કોરિડોર, રેલ રોડ કનેક્‍ટિવિટી, રેલ લોડિંગ યાર્ડ અને જરૂરી બેકઅપ એરિયા પણ વિકસાવવામાં આવશે.

ભારતીય બંદરો અને ઇતિહાસ

લગભગ ૭,૦૦૦ કિમીના દરિયાકાંઠા સાથે ભારતમાં ૧૨ મોટા બંદરો છે, જે એન્નોર સિવાયના તમામ સ્‍વાયત્ત સંસ્‍થાઓ છે, જેનું સંચાલન ભારત સરકાર દ્વારા નિયુક્‍ત ટ્રસ્‍ટી મંડળ દ્વારા કરવામાં આવે છે. કંડલા બંદરનું નિર્માણ ૧૯૩૧માં થયું હતું. ૧૯૫૨માં તત્‍કાલિન વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ કચ્‍છના અખાતમાં ભારતના પﾍમિ કિનારે નવા બંદરનો શિલાન્‍યાસ કર્યો હતો, કારણ કે કરાચી બંદર પાકિસ્‍તાનમાં ખસેડવામાં આવ્‍યું હતું. સરકારે દીનદયાલ બંદરને નવા સહષાાબ્‍દીનું બંદર ગણાવ્‍યું.