Gujarati News

વલસાડઃ ઉનાળાની સીઝન શરૂ થતાની સાથે જ બજારમાં કેરીની આવક શરૂ થવા લાગશે ત્‍યારે હાફૂસના પેટન્ટ વિવાદ અંગે ચૂકાદો આપવામાં આવ્યો છે અને વલસાડી કેરીને હવે હાફૂસ કેરી તરીકે વેચી શકાય તેમ ચુકાદામાં જણાવાયું છે.

દેશના પેટન્ટ વિભાગે મોંઘી અને સ્વાદિષ્ટ ગણાતી કેરીમાંની એક હાફૂસના પેટન્ટ વિવાદ અંગે મહત્ત્વનો ચુકાદો આપ્યો છે. જે બાદ હવે મહારાષ્ટ્રના પાલઘરથી સિંધુ દુર્ગ સુધી કોંકણના વિસ્તારમાં પાકતી કેરી હાફૂસ ગણાશે. જ્યારે ગુજરાતના વલસાડ, કર્ણાટક અને ચેન્નાઈના કેરી ઉત્પાદકો આ કારણે હવે પોતાની કેરીને હાફૂસ કેરી કહી બજારમાં વેચી શકશે નહીં.

મહારાષ્ટ્રના કોંકણની દેવગઢ હાફૂસ અને રત્નાગિરી હાફૂસને 2017માં GI ટેગ માટે પ્રમાણપત્ર મળ્યું હતું. ત્યાર બાદ આ બંને વિસ્તારના લોકોએ હાફૂસ કેરી પોતાની હોવાનો દાવો કરીને પેટન્ટ માટે અરજી કરી હતી. જે મુદ્દે પેટન્ટનો વિવાદ ઘણો વકરી ગયો હતો. આખરે પેટન્ટ વિભાગે ગુરુવારે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો જેના કારણે દેવગઢ અને રત્નાગિરી સહિત સમગ્ર કોંકણ ક્ષેત્રના કેરી ઉત્પાદકો ખુશ છે.

જેના પગલે નારાજ વલસાડના કેરી વેપારીઓએ જણાવ્યું કે ‘જે કેરીની જાત વર્ષોથી વલસાડી આફુસના નામે પ્રખ્યાત છે તેને લોકો સારી રીતે જાણે છે. હાફુસનું નામ પેટન્ટ કરાયું તે બાબત દુ:ખદ છે. તેનાથી રત્નાગિરી હાફુસ વલસાડી હાફુસની સરખામણી કદી કરી શકે નહિ. વલસાડ જિલ્લામાં રાજાપૂરી, કેસર, દશેરી, લંગડા, દેશી, મકારામ જેવી વિવિધ જાતની કેરીનું કુલ ઉત્પાદન 35 લાખ ટન જેટલું થાય છે. તેમાં હાફૂસનો હિસ્સો 25 ટકાનો હોય છે.

GI પ્રમાણપત્ર એક ભૌગોલિક કૃષિ ઉત્પાદન અને કુદરતી વસ્તુ દર્શાવતું પ્રમાણપત્ર છે. તે જે-તે વિસ્તારની ભૌતિક સંપત્તિ ગણાય છે. હવે ખૂબીની વાત એ છે કે વલસાડમાં જે હાફૂસ પાકે છે તેની કલમ વર્ષો અગાઉ રત્નાગિરીથી જ લાવવામાં આવી હતી. વલસાડનું હવામાન તેને માફક આવતા વલસાડ ઉપરાંત અન્ય વિસ્તારમાં પણ હાફૂસની કલમનું વાવેતર કરાતા ઉત્પાદન વધ્યું છે.

વલસાડ તાલુકાના 57 ગામોમાં હાફૂસનું ઉત્પાદન થાય છે. સરેરાશ દરેક ગામમાં 500 ટનનું ઉત્પાદન થાય છે. તે મુજબ પ્રત્યેક સીઝનમાં વલસાડ તાલુકામાં કુલ 28500 ટન હાફૂસ પાકે છે. તેમાંથી 40 ટકા જેટલી કેરી એટલે કે 11400 ટન હાફૂસની નિકાસ પણ થાય છે. જોકે પેટન્ટ વિભાગના આ નિર્ણયથી અહીંના વેપારને ખૂબ મોટી અસર પડશે.

કેરીના કેટલાક ખેડૂત કહ્યું કે વલસાડી હાફુસ 150 થી 200 ‌વર્ષ જૂની જાતિ છે.તેનો ઇતિહાસ જૂનો છે. દુનિયાભરમાં પ્રખ્યાત છે તેને હાફૂસ સિવાય અન્ય સામાન્ય કેરી તરીકે જોઇ જ ન શકે. આ બાબત વલસાડી હાફુસ માટે વ્યાજબી નથી. પેટન્ટ નિયામકના નિર્ણયથી વલસાડી હાફૂસને હાફૂસ નહીં કહેવાથી તેની જે કિંમત મળતી હતી તે મળી શકશે નહીં. આ અંગે ઉગ્રતાપૂર્વક રજૂઆત કરવી જોઈએ.